یادداشت‌های دایره مینا    

۲۸ اردیبهشت

بزرگداشت حکیم عمر خیام

پرسشگری که به نبوغ رسید

شعر  خیام که جامه‌ی فاخر  رباعی بر خود پوشانده، زبانی از نادر اندیشه‌هایی است که همواره سوگوار عشق و جلوه‌های زیبای زندگی است.

رباعی خیام را نه تنها با  موسیقی شعر می‌نیوشیم؛ بلکه با نگرشی فلسفی و نوعی از جهان‌بینی تلاقی می‌کنیم که سرشار از دوست داشتن انسان و قدرشناسی از ظرافت‌های لطیف اندیشه و آرزوهایش می‌باشد.

خیامِ پرسشگر در پی پاسخ، نخست دهلیزهای شک را پیمود. نابغه‌ای در ستاره‌شناسی، ریاضیات و فلسفه گشت و آنک از افق یقین به هستی و انسان نگریست. رباعی او یکی از زیباترین جامه‌های فاخری است که برای تقدیر از انسان و زیبایی بی‌همانندش قواره داده است. این یقین را این‌گونه معرفی کرد:

جامی‌ست که دهر آفرین می‌زندش

صد بوسه ز مهر بر جبین می‌زندش

و آنگاه غبطه و حسرتش و آه‌ش از این است که استعاره‌هایی که این‌گونه جامه‌ی فاخر انسان‌اند، اسیر دستان مرموز نیستی می‌گردند:

این کوزه‌گر دهر چنین جام لطیف

می‌سازد و باز بر زمین می‌زندش!

 سعید عبداللهی